Siyasi təşkilatımızın banisi M. Ə. Rəsulzadə/

XX əsrin əvvəlində Şimali Azərbaycanda törədilən qırğın və talanlar xalqımızın qabaqcıl nümayəndələrini milli hərəkata istiqamət vermək bə başçılıq etmək üçün qəti hərəkətə keçməyə vadar etdi. Ziyalılar xalqı Rusiyanın müstəmləkəçi siyasətinə və ayrı-seçkiliyə qarşı mübarizəyə qaldırmağın yollarını axtarırdılar. Ona görə də təşkilatlanır, müxtəlif partiyalarda, cəmiyyətlərdə birləşirdilər.

image
İlk siyası təşkilat isə 1902-ci ildə Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yaratdığı Müsəlman Gənclik Təşkilatı oldu. 2 il sonra, yəni, 1904-cü ildə Hümmət adlı yeni bir siyasi təşkilat yarandı. Təşkilat Məhəmməd Əmin Rəsulzadə başda olmaqla, bir qrup Azərbaycan ziyalısı tərəfindən yaradılmışdı. Bu təşkilatların ardınca digər təşkilatlar və partıyalar yaradıldı. Bu təşkilatların hər biri ayrılıqda Azərbaycanın müstəqilliyi və azadlığı uğrunda mübarizə aparırdı. Bunların hər birinin olmasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin rolu danılmazdır. ilk siyasi təşkilatı o yaratdığı üçün siyasi təşkilatımızın banisi adlandırırıq.